mercredi 8 avril 2020

Premiu Timpesta 2020 : I storii di a Storia

Una nuvella di Yassi Nasseri


- Un ghjornu capisciarè… 

Ed ecculi chì puniani a so tazza di tè è s’arrizzaiani. Fin’ di a discussioni, diciani cù ‘ssa sola furmulazioni. Avia assistutu à i cuntrasti infiarati trà i maiori di a famidda, chì duraiani l’ori, po’ subitamenti ci n’era unu chì diclamaia calchì versu d’una puisia anziana. Tandu, tutti staghjiani zitti, u sguardu in u biotu. Una minuta longa passaia è i sintiamu dì, cù una stessa boci, « apressu tuttu, chì ni sapemu ? » è u dibattitu era chjusu. « Un ghjornu capisciarè » era di u stessu suchju chè ‘ssi versi di puisia. A sapia bè, ma ùn si poti impidì di vultà à l’assaltu. 

- Hè un gattivu filmu. Nimu li darà mai nisciun’ creditu. Mancu ducumintatu, nè i custumi nè i fatti storichi ùn sò fideli à a rialità di l’epica. Una banda disignata adattata à u sinemà ; un filmu d’azzioni rializatu à quel versu, pà u più chì a di sciacca. Eccu tuttu ciò ch’iddu hè ‘ssu 300. Ùn ci hè nisciuna raghjoni di ribradivvi com’ì vo’ a feti. A noscia dignità, u nosciu onori, a bell’ imagina di a noscia nazioni intaccata, calcicata… Seti svaculiti. Nienti di tuttu st’affari hè rimissu in causa. 

- Aiò, veni è aiutami in cucina, emu presu u tè senza mancu sbarazzà a tola, a me cara. 

È l’uni è l’altri chì mettini i so manteddi, ripiddani i so sacchi, cacciani i so chjavi di vittura pà andassini. Un ripastu di famidda, a duminica, eccu tuttu ciò ch’iddu era. Viniani di veda un filmu appena sciutu. S’erani annarbati tutti è avali staghjiani zitti. 

Oghji a scena li riveni. Tant’anni dopu. Si cunfronta dinò à quidda vechja tiretera. I Persi erani barbari. Ùn basta chè à veda u filmu 300 ch’idda avia intesu l’altru ghjornu. Curcia riffarenza ma mintuvata mentri un cursu di storia annant’à u mondu anticu ; è tutti aviani capizatu. Scuntrendu i Medi ‘ssi tribù barbari ani avutu accessu à a civilizazioni. Cunquistati da i Grechi erani stati avviati com’iddu ci voli

S’inveni di u so missiavu. St’omu dulci cù a boci chì incantaia. Com’è i veri cuntadori riinvintaia a storia ditta ugni volta è ni piinghjia iddu stessu da a risa. Li cuntaia a Storia dinò. Tutti i matini, surtia à l’alba. À u chioscu di u scornu di u carrughju cumpraia tutti i ghjurnala, di tutti i bordi. Riintria, si stracquaia direttu annant’à u tapettu è spachjaia i ghjurnaluchji inghjiru ad iddu. I sfuddittaia lungamenti, cù i so picculi spichjetti prufissurali annant’à u nasu. Po’ accunciaia i spichjetti, ripiigaia tutti i ghjurnala. Idda è a so suredda sapiani ch’era u mumentu. Curriani à stallassi annant’à u tapettu, ghjustu contr’à iddu. Baba-joon, contaci ghjà ! Ed eccu ch’iddu riflittia parpena. L’ochji chì lucicaia, frunzitu u supraciddu, si dumandaia chì carabbuddulu d’infurmazioni valia a pena d’essa minziunatu. Po’ si schjaria u so visu. U so surrisu li spannaia i tratti è mittia à cuntà. Una storia. Cù i mostri è i djinn, cù l’arciniti è u sonu. I dui femini sminticaiani chì a storia era stratta da u ghjurnali. Era puisia. Era com’è quandi dopu meziornu era in ortu è ch’iddu li cuntaia a storia di a rosula, di a melingrana, di a presca o di u ghjasminu. I raconti scambiaiani cù i staghjoni. I storii di a matina s’accumudaiani di u cutidianu. 

Era andata à a libraria dopu à u cursu di storia annant’à u mondu anticu. Avia trovu un vulumu spissu chì trattaia di a storia di l’anziana Persa. Apressu tuttu, era forsa vera ch’erani stati barbari. Ci vulia à struisciasi. Hè un Francesu, u sturianu Pierre Briant, chì avia cunsacratu una bedda parti di a so vita à scarmiddà u veru è u falsu. I Grechi ani criatu una scenza numinata a Storia. Erudotu, è Tucididu dopu à iddu, ani scrittu a Storia. È a so virsioni di i fatti hè duvintata l’unica surghjenti d’infurmazioni riffarenti. Quiddu Pierre Briant si sarà appughjatu annant’à i ricirchi archeulogichi, i sbruglieri di scrizzioni è i tavuletti anziani pà sulidificà u so prupositu. Era una grandi civilizazioni, a Persa, cù Ciru u Maiori, l’altri nanzi ad iddu, po’ ancu dopu, è st’ultimu Dariu vintu da Lisandru. Bè nanzi à i Medi aviani stabilitu una sucità strutturata, urganizata, aviani imaginatu un calendariu suffisticatu, alzatu l’armati di rinoma ; ùn era micca un azardu sì u so imperu s’era spartu annant’à un tarritoriu cussì maiori chè quissu di u futuru imperu rumanu. 

Hè posta à pusà faccia à i so fiddoli, pinsirosa. 

- Diti ghjà, parchì eti vulsutu duvintà ghjurnalista è sturiana ? 

- Parchì ci n’era una tichja di i fake news. Ci voli à enunzià i fatti successi, ripurtà l’evenimenti storichi ‘sendu ghjustu. Ma infini o mà, duvaristi essa sinsibuli à ‘ssi quistioni. No’, puri chì no semu nati quì, è chì no’ semu americani, ùn ismintichemu chì tù se un’ Iraniana. È fighjola ciò ch’iddi contani di u to paesu nativu. Ti duvaristi rivultà, intrunà u celi è a tarra par fà cunnoscia a verità. 

T’hà a vodda di dilli « Capisciareti un ghjornu ». ‘Ssu ripastu di famidda campatu tandu hè prisenti à u so spiritu. Senti avali a parolla silinziosa di i maiori, quiddu ghjornu. Ben sicura chì tù t’ha’ a raghjoni, a me fiddola. Ma l’umanità hè fatta à tal’ modu ch’ùn hè sempri a raghjoni chì vinci. Tandu dici à i so fiddoli. 

- V’aghju da cuntà una storia. 

U me missiavu lighjia prima u ghjurnali, di matinata, è ci cuntaia dopu l’evenimenti chì c’erani pricisati. Un ghjornu hà sfudditatu tutti i cutidiani, lentamenti, cù minuzia, po’ l’hà riletti parichji volti nanzi di ripiigalli è di trasmettaci a nutizia di u ghjornu. Era scenza fizzioni schietta, quiddu ghjornu. Una distupia nanzi à l’ora. M’invengu sempri di a notti bughja ch’iddu hà cuminciatu à discrivaci. L’aienti erani intanati ind’è iddi. T’aviani a paura. Vidiani a malatia da partuttu, a vidiani pichjà à a so porta à ugni mumentu. Si malfidaiani di u so vicinu è di u so cucinu. È u ghjornu ùn si pisaia micca. A scurità cuntinivaia à rignà cun forza, è a so superbia s’innalzaia d’ora in ora. U telu facia cascà i più indibbuliti di spiritu. Parchì ùn tiniani più, certi si tironi fora da i so casi. Andoni à circà u so vechju chinchè, sipillitu sutt’à i mori di pulvariccia in u stanzinu. L’accesini, u presini in manu, è buchendu a porta di u so lughjamentu fecini calchì passu in carrughju. Po’ altri passi dinò è pisoni u capu. I picculi lumineddi debbuli erani numarosi. S’iddu s’era pussutu avè una vista di u celi si saria pussutu veda i cintunari è i millai, i millioni di millioni di picculi luci ziffà u neru catranu chì affasciaia a faccia di a tarra. O babbuchju, duva se mossu ? Soli di u nosciu cori, duva ti se piattu, diciani tutti in coru. Volta, o luci. 


Traduzzioni à cura di Marcu Biancarelli 

Illustrazioni : Attrachjata, M. Farschian.

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire