dimanche 27 novembre 2016

Natali, cusì bellu sì tù… (Cuncorsu Natale Guastu, testu 2)

Una nuvella di Marceddu Jureczek


Eru beddu tranquillu, aghjà à sciloffu, bisognu à dì chì i frati di i Frères di u Partage, u magnà u facini bè, siccomu ùn hè liccataghja a frataria, micca com’è ‘ssi malasciamè di i Restos di u Cori chì ci voni inzurrà cù quidda suppa in pulvaretta è quiddi sardeni in scatulettia. Infini, m’eru buscu un cantu di purtonu à l’arinatu, senza troppu umidità (ahè ! tintu à mè i me ossi), i cuverti stesi in terra, cù sottu u cartonu da parami da u fretu di a petra, à vituparà contr’à i l’ingratitudina di i figlioli capaci à lacassi fora un babbu in vighjilia di natali.

Innò, ci volsi ch’edda ghjunghjissi à rompammi i cuglioni. Quand’edda s’hè avvicinata à mè è m’hà salutatu cù a boci chì strangulava, l’aghju capita subitu chì ùn era po micca da primurassi di u me statu. Si n’impippava pocu di sapè comu stavu, s’eru spostu à u scioru. Chì vuleti, la ghjenti ricca hè scunvinta chì no altri disgraziati, pacialaghji, s’è no femu a vita piligrina, hè ch’edda ci cunveni cusì. Ma com’eddu usa à dì un amicu di meiu da chjoda i discorsi nuiosi sopr’à a miseria, s’è l’oru fussi merda, i povari nasciariani à culu tappu.

- Caru amicu, chì feti duman’è sera ? dissi edda.
- Quissa po a dumanda, circaraghju un locu da dorma, pensu… Parchì ?
- Vi piaciarìa à favvi dui soldi cusì à la lestra ? 
- Si pò dà.
- Parfettu…

Ebbè ! A vi possu dì, aghju pensu à a prima, ch’edda mi vulessi invità !
Ma pinseti ! ‘Ssa razza di ghjenti si ni stà trà edda è s’eddi poni ammetta unu di bassa classa in i so circondi, hè da servali…

- Allora, chì hè ?
- Figuretivi ghjà chì vi vogliu da fà à Babbu Natali.
- …

Quissa po, par la Madonna, a vuliu senta. Fà u Babbu Natali. Mascarami da biffà un pangrussonu amiricanu barbutu è sempri a bocca risa da cuntintà vizzetti mucicosi è ricchi mezzi. Di i me tempi, in casa à babbu è à mamma, di u vichjacciu cù u barbazzali biancu mai avìu intesu mintuvà nomu. 

- Adunimu famiglia è amichi pà l’uccasioni è ziteddi ci ni sarà mori ! Mancu avareti à turrà in casa… Bastarà ch’eddi vi vechini spona i rigali in tarrazza… Tandu li feti attu, è vi ni andeti…

Li facciu attu è mi ni vocu ! Anh ! Anh ! Mancu un bichjeru di sciampagnu è una fetta di ceppu natalescu da appuntà a curata à Babbu Natali… Quissa po, un salutu da luntanu, è po scappà à usu latru, assititu è famitu ! Arba tabaccu è chjodi !

- È i panni da vestami ?
- L’avareti dumani, chì taglia v’avvisogna ?
- Sò ingrassatu par pena issi pochi tempi mirè, mi trattani bè i frati.
- Aghju capitu, XXL.

Ùn fù u dì chì fù u fattu : u lindumani eru vistutu da Babbu Natali. Ma mi stava com’è a sedda à u porcu a vistitoghja… S’aviani da campà chjuchi è maiori, à vedami in pantaloni corti, panza da fora è barittinu rossu incriccatu. 

Quand’e pensu chì a Signora, prima di truvà à me, avìa ghjiratu a trasagna da prucacciassi un Babbu Natali di riscontru, mi dispiacìa par pena. Infini, s’edda mi ghjudicava degnu d’incarnalà un parsunaghju cusì stimatu è numatu, parchì nò. N’aviu dighjà fattu quant’è Sant’Austinu in ghjuventù è ancu avali, ma à Babbu Natali, mancu in tempu di carnavali… mai !

Eiu eru in anni abbastanza, tambutu, parfettu da assuma u rollu eiu ! A barba l’aviu, bianca ancu, mutivu di a scelta soca. Iè, và bè ! grisgiccia è piciosa. Asarcitassi è imparà à menti u testu ? O vai ! Di quidda sopracena, i ziteddi si ni duviani invena.

À ottu ori di sera, dopu à avè fattu sbiddicassi frati è cumpagni andaroni, andedi à u locu di u scontru. La ghjenti spindacciona è inaffaracciata in i magazeni si vultavani da fighjulammi. I carrughji si mitiani à l’affaccu. I vitturi clacsunavani da salutammi è i ziteddi mi chjamavani, scuzzulendu mani è bracci. Sbarrulavu da drittu è da mancu, viaghjavu muru muru, cantendu ad altu : « dacci un colpu à bì o ‘Nna Marì ». Bisogna à dì chì prima di entra in scena, trè buttigli di vinu incascitatu i m’eru fatti falà. A Signora m’avìa datu unipochi di soldi è imprumissumi altr’è tantu à a fini di u spittaculu. 

Chì ni ? Briacu, eiu ! Pinseti. Caldu caldettu, forsa ! Era da risenta megliu u parsunaghju. Criditi vo chì issu curciareddu di Babbu Natali s’abbughjessi tamanta trabalsa senza sciaccassi calchì bussò ? 

Ghjuntu in purtonu, m’aspittava un omu in flacchina nera. Mi feci entra è cuddà in i piani di casa. Un veru palazzu fattu tuttu à scali è à curridori : è atteppa quì, è trincà à manca quà, codda culà è piglia à dritta quinci, si sbuccò in cucina. A flacchina nera dissi chì ci vulia à passà da a tarrazza à u salottu induva eddi erani tutti. In terra, un curbonu chì paria un veru biconzulu. Drentu, pacchittini è pacchittoni infiuccati. Ci messi in dui da mettami à coddu tamantu pesu. Ruzavu quant’è un torru. U sudori mi falava candiddonu. Prima di entra in scena, par pena di cuncintrazioni. 

Quand’eddu m’intesi currighjà (una curreghja chì culpitava com’è una sparata in tempu d’alizzioni), si ni scappò, spavintatu l’omu. A mi duvia pinsà : u vinu ùn era po di quiddi di sottu scalà. Avali mi rimicava i stintini à l’usu tarramottu. A tarrazza era larga com’è a mità di a piazza di i « Palmiers » o sarà statu u vinu ? Tuttu si pirdia in u bughju. Da daretu à u vetru di u salottu, lucicavani i lumi di a festa signurila è uchjitavani i cullani elettrichi… Com’è un battellu persu in a timpuralata, è chì vedi da luntanu u fanali, a mi tracciò versu i cinnulati. 

- Eccu à Babbu Natali… Hè eddu… U vecu ! Cridò un ziteddu, è tutti ripresini insemu, Babbu Natali ! Babbu Natali ! 

Inciampò, cascò di capu è di tamba in una massa di vasittacci è di pianti piatti à tradimentu.

- Puttana gobba ! Cristacciu santu ! I li vulia cantà à i so natali à quiddu chì m’avia postu simila trappula.

I mani circavani u muru o calcosa di sodu da arrimbassi. Infini m’arrizzò è circhedi di scuzzulammi da cacciammi d’addossu a rena è i vetti di pianti strappatti. Quantunqua, mi cunnisciti, vuliu prisintà bè po ! Vissi tandu contru à u vetru i nasi sciacciati di i ziteddi, certi saltarinavani di cuntintenza.

Comu in sitali uccasioni ùn si duvia pinsà altru cà à aligria, missu à cantà. A vi dicu subitu : à me i litanii pritini mi dani u sonnu è da ziteddu, quandu tuccava à fà l’abbatinu, ùn ci era versu di fammi tena à menti tutti sti canzunacci di sacristia. Intunò un innu cunnisciutu da tutti in cantina di i Frères di u Partage :

U General’ Cardonu s’hè fattu aviatori
‘N avia più binzina hà pisciatu in u mutori
È zimbembon’, trè colpi di cannon’
È zimbembon’, trè colpi di cannon’

I visi erani torri cera. 
Un’antra curreghja buina è a pena in corpu mi lampò in terra dinò. Di bracciu strigniu a panza. Quandu mi pisò, una mani arrimbata contru à u vetru, eru pienu di sfrusciu da mezu à in ghjò. Ahè ! m’eru cacatu sottu. Colpa à a vinaccia, chì vuleti fà. Unu signozzu è po dui è po trè, a civa mi vensi à bocca di stomacu. Ma chì vinu mi stava po quissu ! Eccu chì rucivu com’è un ghjuvanottu à a so prima scimia. Indrentu, tutti fecini passi in daretu, i maiò stirazzendu i chjuchi da scansalli unu schifezzu cumpagnu. Ruciu com’è una funtana, pitavu è cacavu chì o immedda. Mi sbiutavu da insù è da inghjò. U vetru si sbalangò, a Signora mintuvava pulizza è vargogna ad ogni stridu, u mondu intornu à mè bugava à più pudè. Di ciò chì accarsi dopu, ùn mi ni ricordu più. 

Mi scitò in un lettu beddu ammuddizzatu, trà mezu à linzoli immaculati, pulitu ed asciutu com’è una criatura dopu à u bagnu. M’aviani ghjuntu à u spidali. Trè ghjorni à u caldu à tichjammi di risu lazzu, cù sti puddezzi di l’infimieri trinichendusi in istanza. Campazioni. Di fatti, ùn era andatu cusì mali Natali. Forsa chì un antr’annu…



Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire