mercredi 5 mai 2021

Premiu Timpesta 2021 : Colobraro


Una nuvella d'Angela Nicolai


A strada pulvarosa sott’à a sciappittana di luddu, picculu frisgiu di terra chì, righjirindu à mezu à i cuddetti catrusciati, facia a leia da un paesi à l’altru, com’è i peruli bistrocchi d’una cuddana di schiavi, listessa à quiddi ch’iddi purtaiani innanzi i sposi di i ricchi, prova di l’affetu chì l’incatinaiani. Da un paciali à l’altru, cunnoscu ogni petricedda di u caminu, di branu u cantu di a frasca è di i fiuma, d’istatina i stridi spersi di i cicali, è, d’invernu u ventu di i timpesti purtati da u mari. Quiddu ch’e accumpagnu, annant’à sti chjassi petricosi, qual sia u tempu, si chjama Padre Corvo. Un omu simplici è bonu, chì, ogni ghjornu, si cumporta com’idda sinda di pettu à i vivi è i morti. U chjamani par dà l’ultimi sacramenta, par i matrimonii è i battesimi, in i cinqui paesi di a parrochja di San Giorgio Lucano, pruvincia di Matera, rughjonu Basilicata, in u meziornu di a penisula ; hè iddu, u Padri, chì m'insegna tuttu.

Hè fieru di mè, quand’e, di menti, mintuveghju ciò ch’iddu m’hà insignatu, i prigheri è u restu. Quandu l’uffiziu l’imponi, ch’iddu fussi di notti o di ghjornu, ci avviemu versu quiddu o quidda chì hè pà mora, par un’ultima prumissa di cumpassioni, un’ultima vulintà di purgà i so piccati è, certi volti, u vecu racodda, in i so palmi pulpacciuti, l’ultimi cunfissioni à i labbra palidi di i muribondi. Hè un' anima bona, Padre Corvo. In stu paesi di muntagni secchi, hè mischina a tarra, campà hè difficiuli è a misericordia scarsa quant’è a gioia. U me paesi, u so nomu ùn si devi dì. Padre Corvu m’hà coltu una matina, dodici anni fà, davanti à l’usciu di a ghjesgia di quiddu paesi. Ognunu u chjama « quiddu paesi». à senta dì, eru natu à mumentu, imbucinatu in una cuverta, ùn arrisicavu di mova. Nimu si vulia avvicinà da a paura di i disgrazii. À Padre Corvo l’ani mandatu à circà. Un fiddolu di sarpa, u fruttu sucicatu d’una vituparata, senza dubbitu, o ancu peghju, u fiddolu di u Diavuli, quali hè chì vularia incaricassini ? Ommancu u battizaria u preti è pudaria dorma in paci la ghjenti di stu locu tradimintosu. Ùn nasciani po micca tutti i ghjorna criaturi annant’à i petri di u sacratu, avia dittu Padre Corvo. Par iddu, eru un don di Diu. M’hà purtatu in San Giorgio Lucano, à dui ori di viaghju, luntanu abbastanza di quiddu paesi, ch’eu pudissi crescia in paci. M’hà sceltu u listessu nomu chè quiddu di u San Patronu di a parrochja, è a so storia di figura asimplaria mi para da a malasorti. Ùn ci hè una sarpa, diavulesca è bè, chì pò risista à San Giorgio.

Padre Corvo ed eu, da lu stessu passu asgiatu è fermu, caminemu annant’à i chjassi rapiti da todda i pauri è i peni di quiddi chì straziani, quiddi chì sò à malavia, senza chistioni, senza ghjudiziu, ognunu trasfigurendusi à l’ultimi mumenta. S’idda accadi, una raghjona o l’altra, chè no ghjunghjissimi troppu tardi par dà i sacramenta, si ni poni tutti avveda chì a morti si n’hè incaricatu. U visu allisciatu da unu suddesfu chì ùn si pò sprima, l'essari spassiunatu, a cera cusì sirena chì ùn a ci femu à ricunnoscia a parsona chì, longu a so vita, emu vistu intrifulita.

L’altru ghjornu, in Valsinni, hè trapassatu u fiddolu sfurmatu di u sgiò Mansini, u ricivitori di a posta. L’aviami sempri vistu bavacciulosu, i so bracci scarnichjati aggrunchjati annantu à i so anchi à canerchju, sopra à stu carrettu puntatu da a mamma. Frà i chjarori di i candeli, annant’à u lettu di morti, vidiu u so visu assirinatu par a prima volta. Inveci, quand’iddu era vivu, ci vinia u schifiziu d’appinzà l’ochju troppu tempu annant’à ellu, ma dopu à u toccu invisibuli, era guasi beddu, appaciatu, sfrancu da u pesu di stu corpu frasturnatu, com’è s’iddu fussi statu scunghjuratu. Padri Corvo, l’avia chjusu l’ochja incù cumpassioni è incruciatu i mani in prighera. Ùn ricusa à nimu u so pardonu, basta à cheralu. I vechji in a sala di pranzu parlavani sottuboci, l’ochja lucicanti di curiusità, a Maciara era falata da u so paciali, è i so ochja spampiglianti si ghjiraiani versu mè, comè da testimoniu. L’aia fatta chjamà a mamma, diciani iddi, si pudia capiscia chì u ziteddu paria di soffra cusì tantu, ma cristianu ùn era di pieta a morti ; chì diciaria Padre Corvo ? dumandaiani iddi, fighjendumi incù i so facci sdinticati. Altru ùn li mancaia chè dui vipari curruti tafunendu a faldetta pà assumiddassi à quista ch'eddi mintuvaiani. A Maciara, l’antica Canidia, a ghjacara sfacciata di stu locu funestu, chì u nomu stessu era una pricantula indiavulita. I foli di stu paesi senza nomu, i m’aia conti, da zitedda, u Padri. Ùn ci vulia dì u so nomu, à risicu d’attraghja sarpi, buciartuli è rettili d’ogni sorti, sopratuttu metaforichi, postu ch’iddi succidiani i malanni. È ghjirandulaia a morti.

Eu, a Maciara ùn l’avia mai vista, comu l’avaria pussutu ricunnoscia ? Sapiu solu ch’idda vinia da quiddu paesi com’è mè. Ci campaia sempri, inveci chì à mè m’aiani ghjustu spostu quà, com’è una grana suminata à u ventu. Hè ghjintruta in ghjesia una donna, micca cussì vechja, u capu fasciatu di a faldetta nera di l’addulurati. Senza mancu fighjulammi, hà chjamatu à Padri Corvo. Sò sciutu in piazza, com’è sempri quand’iddu cunfessa u Padri. Cantaiani l’arburi in u luci di l’istatina. Ùn erani ancu sunati ott'ori. Quand’e aghju apartu l’ochja, era quì di punta à mè, cussì vicina chì, rinculendu, aghju pichjatu di capu in u muru induva eru arrimbatu. Mancu surridia, m’appizzava u so sguardu acutu.

I so paroli si sò infusi d’inghjalocu in mè, infilzendusi sottu à a peddi, i musculi, i narbi, l’ossa, in un lascia corra viscosu. U tempu ch’iddu ghjunghjissi u vilenu fin’à u ciarbeddu, avia ghjà battuta à a larga. U sonu di a so boci, l’avariu solu intesu ? Mummulendu, aia dittu ch'idda era quidda chì sapia, in a so carri, ch'iddu era st'omu u me babbu. Annantu à a teghja fretta di u ricintu sacru ghjacia Padre Corvo, u bracciu ripiigatu in pettu. Tandu, inghjinnuchjatu da sopra à u so corpu sticchitu, sott’à a volta stracolma di silenziu, aghju briunatu u nomu maladettu, u nomu di quiddu paesi.

Da tandu a Maciara, a cuttighjeghju, m'infondu in a so ombra, listessu à a biscia annant’à i chjassi pitricosi di i circondi di Colobraro, pruvincia di Matera, Basilicata. Pà i sarri cunciati, và ind'iddi a chjamani, ed eiu, a suvitu, allumacatu in u so strascinu sarpintescu.



Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire