mercredi 14 avril 2021

Premiu Timpesta 2021 : Sagra


Una nuvella di Francescu Cucchi

 

Pusata annantu à a so carreca, suttu à l’ombra frisca di u tigliu chì s’alzaia in piazza davanti à a casa di a famidda, Sagra puntaia u pantalonu di u so babbu.

Affaccindata annantu à u so pezzu di tissutu ùn vidisti micca ghjunghja preti Paulu.

-O Sà ma chì faci quì ? Ùn a sa’ ch’ùn si travadda micca pà i Pinticosti ?

-Iè chì a so’ ma ùn scelgu micca u ghjornu ch’iddu s’hà da strappà è sè babbu voli pudè andà à travaddà dumani ci voli à appruntà lu chì vistiti ùn ci n’hè tantu.

-Ùn a cunnosci micca a stodia di u povaru Paulu Fiucchitu ? Stu tranchju ch’ùn avia trovu chì sta ghjurnata santa pà dicida d’andà si ni à caccià a tama.

-O Preti Paulu, s’hà chjappu un colpu di zapponu dund’ùn ci vulia. Tutti l’anni a ci contani quidda passata.

A ghjuvanetta avia rispostu senza mancu alzà u capu.

- Ùn si ghjoca micca cù u Signori. È dimmi ghjà, mi pari chì faci un beddu pezzu ch’ùn t’aghju più vistu in ghjesia. Vinarè à spichjà ti, hà capitu ?

È u preti si ni cuntiniveti a so strada burbuddendu qualchì predica com’è un sgiò chì saria statu lampatu in tarra da u so cavaddu in piazza ‘lla ghjesia.

- Chì vulia Preti Paulu ? Dissi a mamma appena ghjunta.

- Nudda o mà, hà dittu bonghjornu.

 

Quidda sera, Sagra, ultima fiddola di a famidda è a sola à stà si ni sempri ind’è stu caseddu minuruchju fattu da u so babbu, fighjulaia i so ghjinitori. Ghjaseppu si taddaia un pezzu di casgiu mentri Antunietta si purtaia i piatti. Era idda l’anima di sta casa, ind’i foli cuntati a sera si parlaia à spissu di i fati è, di sicuru, a fata di a so casa era a mamma. Ùn l’avia mai vista pusà si dicendu ch’idd’era stanca, o arrizzà si faticata. Pinsendu ci bè, ùn l’avia mai vista arrizzà si chì a mani matina era sempri a prima Antunietta.

Si dumandaia Sagra s’idda sapia ciò chì si passaia in u so capu. Certi volti a ghjuvanetta era cunvinta chì u parsunaghju maraviddosu ch’era a so mamma sapia ancu ciò ch’ùn si dicia. Ma sta sera era di quiddi mumenti dundi, fighjulendu li tutt’è dui, Sagra era sicura ch’ùn s’erani mai avvisti di nudda da tutti st’anni chì duraia u so casticu.

-O fiddola ùn manghji micca ?

-Iè o mà, iè.

Purtendu una cuchjara di suppa in bucca, a zitedda si firmeti. Avali hè melina, ùn faci nudda ùn aghju tantu fami sta sera.

Quantu volti l’era vinuta a vodda di falli sapè ciò ch’idda t’avia in menti ? Di briunà li in faccia. Di lacà sfucà tutta sta rabbia chì li buddia in drintu. In quiddi mumenti, l’idea a supranaia, ghjirendu li in tondu senza mai inviviscia, com’è u fiulanciu ch’ùn attacca micca a vulpi ferta parch’iddu sà chì u piriculu hè troppu maiori par iddu.

 

U lindumani a mamma chjameti a zitedda.

O Sà, veni ghjà. Fala ti ni in carciara à piddà un salamu è porta lu à babbitu. Portati ancu stu pezzu di pani è riempii sta misgiana falendu.

Ghjunta inghjò, Sagra si smaraviddaia davanti à i farri appesi quì. Fighjulaia l’ancini, imaghjinendu u preti Paulu appiccatu, a mansedula travirsata da a punta arcata. Chjappeti un culteddu maiori chì u so babbu usaia pà spulpà. Ùn era bona à arrutà è u strufinaia cun frenesia annantu à a pisana quandu i so ochji funi presi da a forma linda di u stoccu. Più maniativu era iddu chì di ci vulia. Senza aspittà di più u piatteti in a sporta in saliciu ch’idda t’avia presu senza sminticà si di a robba pà u babbu.

 

Quiddu ghjornu l’omini travaddaiani à arranghjà l’albiali di u Suarteddu. Qualchì animalu, di sicuru un signari avia lampatu in tarra un pezzu d’una di i ricciati chì pirmittiani u viaghju di l’acqua versu l’orti ben piazzati à a sulana ma senza vadina pà annacquà li.

Lacata a robba a zitedda ùn steti tantu ma raccumandeti quantunqua à Ghjaseppu di fà attinzioni. U travaddu era da veru piriculosu.

 

Ghjunta davanti à a ghjesia, Sagra feci u tornu pà entra in u prisbiteriu. U preti Paulu era quì è, di manera chì si pudia appena induvinà, una luci s’accesi in i so ochji quandu a ghjovana donna si prisinteti davanti à iddu.

-O se dighjà chivi, veni, avvicina ti.

Arrizzendu si si rimittia in piazza u so abitu, tirendu in tarra i carabudduli di pani chì u pichjulaiani.

Chì t’ha’ in a to sporta ?

Sagra ùn risposi micca, avanzaia versu l’omu di u Signori tirendu fora u stoccu è lachendu cascà in tarra a sporta. Ci vulia à minà li un colpu asatu, l’avia dighjà appruntatu da tantu tempu. Quandu capì ciò chì si passaia u farru era dighjà intrutu in a cannedda santa. S’era inziffatu in a carri com’è un culteddu in un fruttu troppu maturu. L’omu ruttuleti in tarra, paria una butti.

Sagra sintia u so cori pichjà in u so pettu, stringhjia cuforti a so arma chì un dulori cuminciaia à piddà u so bracciu.

U preti s’era un pocu rialzatu, un vinochju in tarra, si tinia a cannedda, forsa u colpu l’avia troncu qualcosa, ùn pudia pununcià un sonu. Avali sintia u gustu di u sangu annantu à a so lingua ma tali u signari rimissu era prontu à luttà pà salvà a so vita.

Sagra avia purtatu l’assaltu urditu è ùn sapia più chì fà. L’omu s’arrizzeti è si lampeti annantu à idda cù tuttu u so pesu. Di presi a canedda è strinsi, a zitedda ùn si pudia più mova. Tuccaia à idda à veda si mora.

D’un colpu u filu di sangu chì li gucciulaia in visu duvinteti com’è una funtana dopu l’inguernata, maculendu u muru allatatu à a calcina, è u preti di cascheti à fiancu. A lotta era compia. Ritruveti u so stoccu in tarra è pichjeti u corpu senza vita finu à sfiatà si.

 

A so opara finita, si n’andeti piddendu l’uscia chì ghjunghjia in a ghjesia. Sgambiattaia trà i banchi, com’è s’idda fussi stata l’ultima ritta dopu à una battaglia midieva. Si pudiani veda i candela accesi. Erani i stessi candela chè quiddi cù qualissi ghjucaia cinqu’anni prima quandi preti Paulu l’avia trova quì. Dopu à avè la rimpruvarata, l’avia invitata à spuglià si di u so piccatu in prisbiteriu.

 

Sta zitedda di quattordici anni, cù u so vistitu lebbiu, a fighjulaia. Cunfusa, avia circatu di ghjustificà a so tuntia. U timori è a vargugna, a timparatura di a stanza rispettu à l’aria frisca chì curria in ghjesia, faciani chì a ghjovana Sagra sudaia un pocu annantu à u fronti è qualchì goccia si ni faleti longu à u so coddu. Induvinaia i so petti chi nasciani. Passeti daretu à idda punendu li i mani annantu à i spaddi sintindu i so ossa, a so peddi suttu à i so diti. Strinsi un pocu, a zitedda staghjia sguttata, pudia veda i so unghji neri, i so bracci cascaiani longu à u so corpu senza ch’idda pudissi fà un muvimentu. Ritireti i so mani appughjendu u capu dundi s’erani pruminati i so diti. Sagra sintia u so fiatu d’animalu, anch’iddu sudaia è d’un colpu chjappeti i so dui picculi petti cù i so mani brutti.

Chì sintimu li prucuraiani quiddi dui pezzi di carri pretta.

Avia appughjatu i so lapri annantu à a peddi di a zitedda, i so mani caminaiani com’è ragni circhendu u locu pà pustà si, i so anchi, i so cosci, aviani tastatu ugni parti di u so corpu.

U si ramintaia prisintendu li a so ravanetta buvata. Sta vodda di renda quand’idda l’avia duvutu piddà la in i so mani minuruchji.

Quidda prova, inveci di ruvinà la avia fattu nascia una brama di rivolta mai stanciata ch’avia impastatu a so vindetta à misura ch’idda criscia com’è a tarra chì diventa più dura una volta asciuvata dopu à i timpurali.

U so sguardu si pirdia à mezu à tutti sti raprisintazioni di i Santi, di u Cristu, di a Verghjini. Ma qual’era stu Diu, stu Criatori ch’avaria lacatu raprisintà lu un furdanu com’è preti Paulu ?

Pinsaia à i so ghjinitori, à u so babbu chì travaddaia tutti i ghjorni cù l’altri pà assicurà à tutti d’avè qualcosa da manghjà in u piattu. È stu vituparatu ch’avia fattu ? Ùn c’era po andatu iddu à scumbatta pà rialzà sta ricciata. Appruffitaia di tutti, sarà ancu andatu à suttumetta i donni mentri l’omini ùn c’erani. L’avarà vissuta Antunietta st’uffesa ?

 

U so avvena u vidia com’è sti ghjorni d’inguernu quandu a fumaccia inguttuppighja u paesu. Ma a luci ch’intria da a porta spalancata li ramintaia ch’idda t’avia trovu u so distinu, qualissi sariani i fatti da ghjunghja.

 

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire